Goska Isphording speelt MYTHE op klavecimbel

De veelzijdigheid van het klavecimbel beluisteren: daarvoor zijn we bij Goska Isphording in de juiste handen. Dankzij haar blijft het instrument relevant binnen de muziek van de 21 eeuw. Al bijna 200 werken werden er geschreven voor deze vooraanstaande klaveciniste, die gespecialiseerd is in hedendaagse en experimentele muziek. Op vrijdagavond 13 maart speelt zij bij podium Pakhûs SOLO het soloprogramma MYTHE met o.a. werk van Louis Andriessen en twee van zijn oud studenten.

Het concert begint met Overture to Orpheus. De componist, Louis Andriessen (1939-2021), vertelde hierover ooit: “Het klavecimbel heeft weinig te maken met de piano, maar alles met tokkelinstrumenten zoals de harp, gitaar en luit. Ik had Orpheus' prelude in gedachten toen ik deze compositie schreef. Een verwijzing naar dramatische ontwikkelingen is in het stuk te vinden; het blijkt een denkbeeldige opera te zijn met Orpheus als protagonist. Zoals gebruikelijk in mijn muziek van de laatste jaren is de grenszone tussen canon- en unisono technieken het muzikale onderwerp van de compositie.”

Op het programma staat ook werk van componist Janco Verduin. Deze duizendpoot laat zich inspireren door software engineering, neurowetenschap, psychologie, natuur, biologie en beeldende kunst. Verduin doet ook ecologisch veldwerk (waaronder vleermuisonderzoek) wat zijn organisch evoluerende muzikale structuren beïnvloedt. Elke compositie benadert hij als een buitenaardse microkosmos.

De titel van zijn compositie La tendre indifférence du monde komt uit L’Étranger van de Franse filosoof Albert Camus, maar heeft geen specifieke betekenis voor het stuk. Verduin: “Voor klavecimbel schrijven is lastig: een toets indrukken doet een snaar plukken, maar de dynamiek kun je niet met je aanslag beïnvloeden. Om volume te creëren speel je meer noten tegelijkertijd of gebruik je extra snaren via de manualen. Ik vermeed melodie en bouwde in plaats daarvan verticale klanklagen. Akkoorden, gevormd uit overlappende lijnen. Het tempo is flexibel, wat de uitvoerder controle geeft over de begin- en eindpunten van noten. Het stuk beweegt in golven, telkens moeilijker, zwaarder, intenser: een oplopende muzikale strijd.”

Componiste Jasna Veličković combineert in haar werk een fascinatie voor geluid, technologie en experiment. Zo ontwikkelde ze o.a. het Velicon; een elektronisch instrument met magneten en spoelen. Sizif’ Song is geïnspireerd op de mythe van Sisyphus. Centraal staat het rotsblok dat Sisyphus als straf eindeloos een berg op moest duwen, maar dat steeds weer naar beneden rolde. De rots wordt symbolisch weergegeven door een grote terts, die de afstand tussen de linker- en rechterhand in stand houdt. De muziek begint laag, stijgt omhoog en keert uiteindelijk via allerlei muzikale stijlen terug naar het begin. Een muzikale cyclus van eeuwige terugkeer.

Klaveciniste Goska Isphording, woonachtig in Krakau en Eindhoven, behoort in het genre van de moderne muziek tot de absolute top. Als soliste trad ze op tijdens gerenommeerde festivals voor hedendaagse muziek, waaronder het Warschau Herfst Festival, Huddersfield Contemporary Music Festival, Music Biennale Zagreb en November Music. Isphording werkt samen met toonaangevende ensembles voor nieuwe muziek en is lid van het Riot Ensemble in Londen. Ze behaalde een doctoraat in de kunsten en doceert modern klavecimbel aan het Conservatorium van Amsterdam.

Het concert duurt een uur en heeft geen pauze. Inclusief een kopje koffie/thee vooraf en een glaasje na.