Tonality Flux: muziek van Harry Partch op speciaal gebouwde instrumenten

Wonderlijke instrumenten voor grensverleggende muziek. Om zijn muzikale kleurenpalet te verbreden had de Amerikaanse componist Harry Partch in de 20e eeuw niet-bestaande instrumenten nodig. Het Amsterdam Partch Project bouwde deze instrumenten opnieuw. Op zondagmiddag 5 februari brengt het Scordatura Ensemble ze mee naar Finkum voor het concert ‘Tonality Flux’, georganiseerd door podium Pakhûs SOLO.

Harry Partch (1901-1974) was een eigenzinnig componist en instrumentenbouwer die leefde aan de westkust van Amerika. Aanvankelijk was hij altviolist en pianist, maar toen hij begon te componeren voelde hij steeds meer dat de westerse toonladder te beperkt was voor het muzikale kleurenpalet waarnaar hij op zoek was. Hij werd geïnspireerd door de natuurwetten van harmonie en intervallen en las boeken van Hermann von Helmholtz, een natuurkundige die schreef over de essentie van geluid. Tevens verdiepte hij zich in de Oude Grieken en hun toonladders.

Hierdoor aangemoedigd besloot Partch speciale instrumenten in 43-toonsstemming te bouwen en daar muziek voor te schrijven. Door het creëren van kleinere toonsafstanden ontstaat het fenomeen microtonaliteit. De term ‘tonality flux’ gebruikte Partch voor het moduleren in deze zeer kleine stapjes. Uitvoeringen van Partch’ muziek zijn zeldzaam, aangezien het juiste instrumentarium hiervoor een noodzaak is. Sinds 2002 heeft het Amsterdam Partch Project, o.a. bestaande uit de leden van het Scordatura Ensemble, zich intensief gewijd aan de reconstructie van deze muziek middels de bouw van de benodigde instrumenten.

Op een gewone zondagmiddag klinken in de Vituskerk van Finkum zo de aangepaste altviool, diverse omgebouwde gitaren, de getrainde menselijke stem en de chromelodeon; een aangepast traporgel. Hieruit klinken tijdens het programma Tonality Flux koraalachtige akkoorden met een unieke microtonale kleurenrijkdom.

Het Scordatura Ensemble bestaat uit altvioliste Elisabeth Smalt (tevens artistiek leider), performer Chris Rainier (tevens researcher) en toetsenist Reinier van Houdt. Het ensemble voert avontuurlijke muziek uit van hedendaagse componisten en is gespecialiseerd in ongebruikelijke stemmingen en microtonaliteit. Tijdens dit concert klinken werken uit de periode 1930-1950: wonderbaarlijk intieme muziek in rijke klankkleuren, meeslepend en verhalend.

Het drankje in de pauze is bij het concertkaartje inbegrepen. Meer informatie en reserveren: www.pakhussolo.nl.